Otwarcie przez rząd brytyjski w ubiegłym roku oferty LISA stworzyło nowe możliwości dla oszczędzających na pierwszy dom lub późniejszą emeryturę. Jeśli korzystasz obecnie z Help to Buy ISA możesz także rozważyć zmianę na ten typ rachunku. Jest to propozycja do przemyślenia zwłaszcza dla osób, które skończą niedługo 40 lat, gdyż tylko przed osiągnięciem tego wieku można otworzyć Lifetime ISA. Tak samo jak w przypadku Help to Buy program ten kusi rządowym bonusem w wysokości 25% odłożonej sumy, jednak podczas gdy na to pierwsze konto można odłożyć maksymalnie 200 funtów miesięcznie, z LISA oszczędzimy aż 4 tysiące rocznie.

Ofert wciąż za mało

W rok po uruchomieniu LISA na rynku jest jednak niewiele propozycji tego typu, w tym wciąż tylko jedna, która oferuje otwarcie konta gotówkowego – Skipton Building Society. Oprocentowanie w tej ofercie to zaledwie 0,75%, jednak główna jej zaleta to przecież rządowy dodatek w wysokości 25% rocznie. Pozostałe pakiety dostępne na rynku to konta inwestujące w akcje i papiery wartościowe, co wiąże się oczywiście z różnym poziomem ryzyka i wymaga wnikliwszej analizy inwestującego. Niektóre z nich zezwalają na gromadzenie pieniędzy na koncie do pewnej wysokości, ale za to z oprocentowaniem bliskim zeru.

Finansiści doradzają otwarcie konta LISA choćby z minimalnym wkładem (wystarczy 1 funt), nawet jeśli nie planujemy odłożyć w najbliższym czasie większych sum, chociażby po to, by rozpocząć bieg czasu, po którym można skorzystać z odłożonej później kwoty i otrzymać rządowy bonus. Pamiętajmy jednak, że trzeba to też zrobić przed czterdziestką, później nie ma już takiej możliwości.

Warunki korzystania z LISA:

• Pieniądze zgromadzone na koncie przeznaczone są na zakup pierwszego domu (ale nie pod wynajem) lub na emeryturę (najwcześniej gdy ukończymy 60 lat). Jeśli zechcemy je wycofać w innym celu lub wcześniej, zapłacimy karę w wysokości około 6% zgromadzonej kwoty oraz oczywiście utracimy rządowy bonus.
• Maksymalna kwota do zgromadzenia w jednym roku podatkowym to 4 tysiące funtów. Jeśli tyle zbierzemy, to po 12 miesiącach zarobimy 1 tysiąc funtów. Jeśli zbierzemy mniej – rząd wypłaci odpowiednio 25% tej kwoty.
• Na LISA nie musimy wpłacać miesięcznie tak jak w Help to Buy, wysokość oszczędności zależy od nas, nie możemy tylko przekroczyć rocznego limitu 4 tysięcy.
• Bonusy wypłacane są obecnie w systemie miesięcznym. To inny system niż w Help to Buy, gdzie bonus wypłacany jest dopiero, gdy likwidujemy konto w związku z zakupem domu.
• Oprocentowanie należy się również od kwoty bonusu, nie tylko od dokonanych wpłat.
• Kwota wypłacana z konta LISA nie podlega opodatkowaniu.

Kto może otworzyć konto Lifetime ISA

• Konto można otworzyć najwcześniej gdy ukończy się 18 lat, a najpóźniej w wieku 39 lat. Wpłacać na nie możemy aż do ukończenia 50 lat i tak długo otrzymujemy bonus, potem pieniądze pozostają na koncie aż do zakupu nieruchomości lub naszych 60. urodzin. (Dla porównania Help to Buy nie ma górnego limitu wieku).
• W zależności od daty urodzin osoba wykorzystująca maksymalnie limit czasu oszczędzania może zgromadzić przez 32 lata 128 tysięcy funtów, po czym otrzyma 32 lub 33 tysiące od rządu jako bonus. LISA to więc dobra długoterminowa inwestycja w przyszłość dzieci.
• Tak jak w przypadku Help to Buy ISA osoba otwierająca konto LISA nie może być wcześniej właścicielem nieruchomości mieszkalnej.
• Jeśli postrzegać LISA jako zabezpieczenie na starość, to jest ona korzystną opcją dla samozatrudnionych, którzy nie posiadają planu emerytalnego, do którego dopłaca pracodawca. Dla tych, którzy posiadają umowę o pracę i stałą pensję, pension plan jest w wielu aspektach korzystniejszy. Mogą oni natomiast otworzyć konto LISA jako dodatkową gwarancję na przyszłość.
• Oferta dostępna jest dla osób mieszkających legalnie w UK bez wymogu posiadania obywatelstwa, ale przestaje obowiązywać po opuszczeniu terytorium państwa i nie dotyczy zakupu nieruchomości w innym kraju.

Jakie możliwości daje LISA

• Jeśli wykorzystamy zgromadzone na LISA środki na zakup pierwszego domu, możemy pozostawić konto otwarte i dalej gromadzić pieniądze na emeryturę. Help to Buy ISA nie daje takiej możliwości.
• Gdy ukończymy 60 lat możemy wykorzystać sumę w dowolny sposób, wypłacić w całości lub częściowo, lub pozostawić na koncie. Nadal będziemy uzyskiwać wcześniejsze oprocentowanie lub zyski z inwestycji.
• Limit roczny wszystkich rodzajów kont ISA to w obecnym roku podatkowym 20 tysięcy funtów. Możemy więc zaoszczędzić na przykład 4 tys. w LISA i 16 tys. w zwykłym ISA (gotówkowym lub innym).
• Można w tym samym czasie posiadać Help to Buy ISA i LISA, ale bonus na zakup domu otrzymamy tylko z jednego z nich.
• LISA oferuje możliwość kupna droższego domu, bo w cenie do 450 tys. funtów (ISA Help to Buy ogranicza cenę do 250 tys., a do 450 tys. w Londynie).
• Aby wykorzystać bonus LISA do zakupu domu konto musi być otwarte przez minimum rok.
• Fundusze zgromadzone na jednym koncie LISA można przenieść na inne konto LISA, na przykład by uzyskać lepsze oprocentowanie. Dotyczy to zarówno gotówkowych kont LISA jak i tych opartych na papierach wartościowych.
• Jeśli zdecydujemy się przenieść obecnie nasze zgromadzone w Help to Buy ISA środki, to obowiązuje nas limit w wysokości 4 tysięcy.