Według synoptyków letnie temperatury w Wielkiej Brytanii będą regularnie przekraczać 30 stopni. Zagrożenia związane z gorącą pogodę zaalarmowały opinię publiczną i władze państwowe. Komisja parlamentarna The Environmental Audit Committee sporządziła specjalny raport, w którym sformułowała szereg zaleceń adresowanych głównie do rządu. Chodzi o opracowanie strategii ochrony starzejącego się społeczeństwa przed skutkami wysokich temperatur.

Przewodnicząca komisji, Mary Creagh, powiedziała że gorąca pogoda stanowi zagrożenie dla zdrowia i samopoczucia ludzi oraz przynosi straty gospodarce. Fala upałów powoduje przedwczesną śmierć osób cierpiących na choroby serca, nerek i dróg oddechowych. Jeśli rząd nie podejmie odpowiednich działań, to do roku 2050 liczba umierających z powodu wysokiej temperatury powietrza wzrośnie do 7000 rocznie. Rząd powinien więc przestać wskazywać palcem na władze lokalne i państwową służbę zdrowia (NHS) i sam zacząć aktywnie inicjować i koordynować działania mające na celu sprostanie wyzwaniom związanym ze zmianą klimatu.

Służba zdrowia wobec letnich wyzwań

Zawarte w raporcie zalecenia zgrupowane są w sześć bloków. Pierwszy dotyczy NHS. W okresie upałów podwaja się liczba osób zgłaszających się do lekarzy. Wystarczy, że zewnętrzna temperatura przez pewien czas utrzyma się na poziomie 22 stopni, wtedy w salach szpitalnych wzrasta do 30 stopni. Jak dotąd troską administracji NHS jest jedynie zabezpieczenie szpitali przed mrozami, a nie przed upałami. Podobny brak ochrony przed przegrzewaniem cechuje domy opieki, choć doświadczenia ubiegłych lat, szczególnie roku 2003, pokazują że wskaźnik śmiertelności w domach opieki w czasie upałów w niektórych regionach UK wzrósł o 42%.

Komisja wezwała NHS do opracowania programu sprostania zwiększonej liczby pacjentów w okresie letnim oraz „zbadania odporności szpitali i domów opieki na ataki gorącej pogody”.

Zmienić przepisy budowlane

Niektóre typy domów mieszkalnych, szczególnie te z lat 60. i 70. i na gęsto zabudowanych osiedlach, stwarzają ryzyko przegrzania. Już w latach o przeciętnej temperaturze w 20% domów dochodzi do przegrzania. Stanowi to zagrożenie dla ludzi starszych, niepełnosprawnych oraz dzieci. Nie istnieją przepisy budowlane mające chronić przed przegrzaniem, a przeprowadzone testy są wadliwe i nieefektywne. Specjaliści z organizacji The Chartered Institution of Building Services Engineers uważają że należy zmienić przepisy i wyznaczyć standardy materiałowe i konstrukcyjne, które zapobiegną przegrzaniu już na etapie projektowania.

Komisja wezwała rząd do zmiany prawa budowlane w tym zakresie. W związku z tym komisja wezwała rząd do zaprzestania finansowania z publicznych pieniędzy programu budowy tzw. domów modułowych, czyli montowanych z elementów prefabrykowanych. Program ten - w ramach którego chiński koncern buduje obecnie 15 tysięcy domów rocznie - miał rozwiązać problem deficytu mieszkań w UK przez przyśpieszenie budowy tanich mieszkań. Okazuje się to ślepą uliczką, ponieważ te prefabrykowane domy są w ogóle nieodporne na przegrzanie i czasie ekstremalnych temperatur nie będą się nadawały do mieszkania.

Zadania władz lokalnych

W wielu miastach letnia temperatura może być o 10 stopni wyższa niż na otaczających terenach wiejskich. Kilometry kwadratowe wybetonowanych i wyasfaltowanych powierzchni absorbują ciepło i powoli oddają w nocy, co powoduje, że noce są równie gorące. W rezultacie noc nie daje ludziom wytchnienia po męczącym dniu, nie pozwala na fizjologiczną regenerację. W czasie letnich upałów w 2003 r. w Londynie wskaźnik śmiertelności wzrósł o 42%.

Jak dotąd władze lokalne podejmują jedynie doraźne działania. Nie istnieją kompleksowe programy adaptacji miast do zmian klimatu. Plany urbanistyczne milczą na ten temat. Komisja parlamentarna zaleca, aby rząd wyznaczył cele i standardy planowania rozwoju miast, które uwzględnia adaptację do zmian klimatycznych, np. rozwój terenów zielonych, przygotowania służb publicznych do radzenia sobie z atakami upałów, w tym służby zdrowia.

Transport publiczny, warunki pracy

Wysokie temperatury powodują odkształcanie się torów kolejowych oraz topnienia asfaltowych nawierzchni dróg. Tylko połowa brytyjskich dróg szybkiego ruchu ma nawierzchnię odporną na wysokie temperatury. Z powodu upałów pociągi muszą jeździć wolniej i ludzie więcej czasu spędzają w przegrzanych wagonach. Albo w ogóle dochodzi do odwołań pociągów i ludzie nie mogą dojechać do pracy, co wywołuje zakłócenia i wymierne straty.

Podobnie jest w miejscach pracy, w fabrykach, biurach, obiektach handlowych oraz oczywiście w szkołach. Komisja zaleca rządowi przeprowadzenie konsultacji w sprawie dopuszczalnej maksymalnej temperatury w miejscach pracy i w szkołach. Szczególnie jest to ważne dla tych pracowników, którzy wykonują ciężką fizyczną pracę. Poza tym pracodawcy powinni złagodzić wymagania dotyczące stroju pracowników, tzw. dress code, tak samo dyrektorzy szkół jeśli chodzi o stroje uczniów.

Zaopatrzenie w wodę

W następstwie zmiany klimatu zmniejszą się zasoby wody w Wielkiej Brytanii, a jednocześnie wzrośnie zapotrzebowanie w okresie upałów. Jest wyzwanie dla gospodarki wodnej. Konieczne będzie wdrożenie technologii i procedur oszczędzających zużycie wody, co będzie dotyczyło także projektowania nowych budynków. Obecnie straty wody między stacjami uzdatniania a konsumentami należą do najwyższych w Europie. Wynikało go pewnie z tego, że w „deszczowej” Anglii wody nigdy nie brakowało, ale zaczęło się to zmieniać od lat 70. ubiegłego wieku. Komitet zaleca ustanowienie normy 110 litrów wody na osobę dziennie, a więc więcej niż jest zużywane obecnie.

Konieczność rządowego koordynatora

Adaptacja do zmian klimatu to niezwykle złożone zagadnienie i wymagające współdziałania wielu instytucji. Większość z nich mieści się w kompetencjach resortów ochrony środowiska oraz ochrony zdrowia. Jednak jak dotąd te resorty nie wzięły na siebie odpowiedzialności za podjęcie zdecydowanych kroków prowadzących do adaptacji wszystkich aspektów społecznego życia do zmian klimatycznych.

Komisja wzywa resort zdrowia, tj. Department of Health and Social Care do przyjęcia roli głównego koordynatora w tej dziedzinie, to jest kierować kompleksową polityka neutralizacji zagrożeń zdrowia i życia związanych ze zmianami klimatycznymi. Głównym partnerem ma być resort ochrony środowiska, a głównym ciałem doradczym Komitet ds. Zmian Klimatu (Committee on Climate Change).

Informacja publiczna

W siepniu 2003 r. w Anglii temperatura przekroczyła 38 stopni, a w całej Wielkiej Brytanii w ciągu 10 dni zarejestrowano 2193 zgonów związanych z przegrzaniem. Według specjalistów z Meteorogical Office podobne upały czekają kraj w najbliższych dekadach. Ostatnie fale upałów nie pojawiły się po raz pierwszy, jednakże większość społeczeństwa – czytamy w raporcie komisji parlamentarnej – nie ma świadomości nieuniknionych zmian klimatycznych i nie posiada wiedzy i nawyków jak sobie w tej sytuacji radzić. Komitet zaleca przeprowadzenia publicznych akcji informacyjnych na temat zwiększającej się częstotliwości i intensywności upałów oraz stworzyć całoroczny system ostrzegawczy dla najbardziej narażonych ludzi informujący o zagrożeniu zdrowia.

Obecny system alarmowy o zagrożeniach jest czynny jedynie w okresie od czerwca do września i uruchamiany tylko wtedy, kiedy temperatura osiągnie 30 stopni. Komitet zaleca obniżenia tego progu do 25 stopni i całoroczną gotowość.